Wpływ nawozów humusowych na jakość ziemniaków, kapusty, pomidorów, buraków, kukurydzy w różnych strefach glebowo-klimatycznych Ukrainy
Przy prawidłowym stosowaniu nawozów mineralnych i organicznych wzrasta nie tylko plonowanie upraw rolniczych, ale także ich jakość. Jednak jednostronne nawożenie, na przykład nawozami azotowymi, może prowadzić do zmniejszenia zawartości skrobi w ziemniakach, cukru w burakach cukrowych i innych wskaźników jakościowych. Zatem regulując warunki odżywiania roślin w różnych strefach glebowo-klimatycznych, można wpływać na kształtowanie plonów zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym.
Nawozy humusowe stosowane w różnych strefach glebowo-klimatycznych Ukrainy mają pozytywny wpływ na plonowanie. W związku z tym pojawiła się potrzeba ustalenia, jak wpływają one na jakość plonów w zależności od warunków ich stosowania.
Metodyka badań
W celu wykonania tego zadania podczas zbiorów pobierano próbki różnych upraw rolniczych z trzech głównych wariantów:
- Kontrola (bez nawozów);
- Nawozy humusowe;
- Odpowiednik mineralny nawozu humusowego.
Pobieranie próbek przeprowadzono zgodnie z metodą pobierania próby wstępnej. W próbkach oznaczano następujące wskaźniki:
- Zawartość cukrów metodą Bertranda;
- Skrobię metodą polarymetryczną według Eversa;
- Witaminę C metodą Murriego;
- Białko surowe i azot ogólny metodą Kjeldahla;
- Ogólną kwasowość warzyw metodą Jermakowa;
- Fosfor ogólny metodą Denigè w modyfikacji Malugina i Chrienowej.
Wyniki badań
Wpływ nawozów humusowych na jakość ziemniaków
Badania wpływu nawozów humusowych na jakość ziemniaków przeprowadzono na Polesiu, w Lesostepie i Stepie. Na Polesiu nawozy humusowe stosowano rozsiewowo pod uprawę i miejscowo w gniazda, a w Lesostepie i Stepie — tylko miejscowo w gniazda. Wyniki działania nawozów humusowych przy stosowaniu rozsiewowego na Polesiu przedstawiono w tabelach 1 i 2.
Dane z tabel pokazują, że pozytywny wpływ nawozów humusowych na jakość ziemniaków zależy od cech odmianowych i warunków uprawy. Na przykład w rejonie Repkińskim obwodu czernihowskiego nawozy humusowe, badane przez trzy lata (tabela 1), przyczyniły się do zwiększenia zawartości skrobi, azotu, fosforu i, w mniejszym stopniu, witaminy C w bulwach ziemniaka.
| Wskaźniki | 2018 | 2019 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha + NPK | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 141.4 | 174.4 | 153.4 | 146.6 | 182.3 | 182.9 |
| Zawartość w suchej masie: | ||||||
| Witamina C, mg% | 18.5 | 21.8 | 18.7 | 12.4 | 13.2 | 11.3 |
| Skrobia, % | 19.9 | 20.3 | 18.3 | 17.7 | 18.8 | 18.8 |
| Zbiór skrobi, dt/ha | 28.1 | 35.4 | 28.1 | 25.9 | 34.3 | 34.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 126.0 | 100.0 | 100.0 | 132.4 | 132.4 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 379.4 | 561.9 | 440.0 | 291.3 | 531.3 | 344.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 148.1 | 115.9 | 100.0 | 182.3 | 118.2 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 1.47 | 1.82 | 1.68 | 1.24 | 1.72 | 1.12 |
| Pobór azotu przez bulwy, kg/ha | 60.7 | 89.9 | 70.4 | 46.6 | 85.0 | 55.1 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 148.1 | 116.0 | 100.0 | 182.4 | 118.2 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.60 | 0.64 | 0.72 | 0.49 | 0.55 | 0.59 |
| Pobór fosforu przez bulwy, kg/ha | 25.8 | 31.6 | 30.8 | 18.4 | 27.2 | 29.9 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 122.5 | 118.6 | 100.0 | 148.0 | 162.5 |
| Wskaźniki | 2020 | 2021 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola (odmiana №1) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №2) | Mind Extra, 2 l/ha (podwójne stosowanie) | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 74.0 | 113.0 | 94.0 | 196.0 | 262.0 | 248.0 |
| Zawartość w suchej masie: | ||||||
| Witamina C, mg% | 11.6 | 17.5 | 12.7 | 12.0 | 11.0 | 7.5 |
| Skrobia, % | 16.7 | 17.8 | 17.2 | 15.0 | 17.5 | 17.9 |
| Zbiór skrobi, dt/ha | 12.3 | 20.0 | 16.2 | 29.4 | 45.8 | 44.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 162.7 | 131.2 | 100.0 | 155.7 | 151.0 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 136.4 | 251.2 | 199.6 | 385.0 | 600.2 | 474.7 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 183.4 | 146.3 | 100.0 | 153.2 | 123.2 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 1.33 | 1.47 | 1.47 | 1.45 | 1.55 | 1.47 |
| Pobór azotu przez bulwy, kg/ha | 21.9 | 40.0 | 31.9 | 61.6 | 93.6 | 75.8 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 183.0 | 146.2 | 100.0 | 156.3 | 123.0 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.59 | 0.51 | 0.62 | 0.60 | 0.60 | 0.59 |
| Pobór fosforu przez bulwy, kg/ha | 8.7 | 16.0 | 13.5 | 25.5 | 37.3 | 30.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 184.3 | 154.7 | 100.0 | 146.3 | 119.2 |
W 2021 roku preparat Mind Extra zwiększył zawartość skrobi o 1.1% w porównaniu z kontrolą bez nawożenia. Nawozy mineralne w odpowiednich ilościach również poprawiały jakość plonów, ale ich efekt był mniej wyraźny. Wspólne stosowanie Mind Extra z nawozami mineralnymi w 2020 roku zwiększyło zawartość skrobi tylko o 0.4%, a odpowiednik mineralny nawet zmniejszył zawartość skrobi w bulwach, co prawdopodobnie wiązało się z suchymi warunkami w danym roku.
Bardziej stabilny był wpływ nawozów humusowych i mineralnych na zawartość azotu i fosforu w bulwach oraz ich pobór przez plon. W obwodzie kijowskim (tabela 2) działanie nawozów humusowych na skład chemiczny bulw ziemniaka było zbliżone do wyników w obwodzie czernihowskim. Zwiększenie zawartości skrobi dla odmiany №1 przy stosowaniu Mind Extra (2 l/ha) wyniosło 1.1%, a dla odmiany №2 przy podwójnym stosowaniu — 2.5%. Zwiększenie zawartości witaminy C obserwowano tylko dla odmiany №1.
Nawozy mineralne, odpowiedniki Mind Extra, również miały pozytywny wpływ, ale ich efekt był niższy niż w przypadku Mind Extra (2 l/ha) w połączeniu ze stymulatorem wzrostu Adept Agro.Bio. Z praktycznego punktu widzenia ważne jest zwiększenie zbioru skrobi i surowego białka z jednostki powierzchni przy stosowaniu nawozów humusowych i mineralnych.
Miejscowe stosowanie Mind Extra w gniazdach podczas sadzenia ziemniaków na Polesiu, w Lesostepie i Stepie również przyczyniło się do poprawy jakości plonów i zwiększenia poboru azotu i fosforu (tabela 3). Efekt nawozów humusowych na Polesiu i w Lesostepie był znacznie wyższy niż w Stepie, co tłumaczy się mniejszą zawartością fizjologicznie aktywnych kwasów humusowych w glebach darniowo-bielicowych w porównaniu z czarnoziemami i glebami kasztanowymi Stepu.
| Wskaźniki | Polesie (obwód żytomierski, 2021) | Lesostep (obwód sumski, 2020) | Step (obwód połtawski, 2021) | Step (obwód odeski, 2020) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola (odmiana №1) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №2) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №3) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №4) | Mind Extra, 2 l/ha | Mind Extra + Adept Agro.Bio, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 171 | 236 | 265 | 133 | 143 | 139 | 114 | 142 | 131 | 126.3 | 163.0 | 177.7 | 122.5 |
| Zawartość w suchej masie: | |||||||||||||
| Witamina C, mg% | 15.9 | 17.6 | 18.0 | 12.8 | 12.2 | 12.6 | 9.8 | 13.3 | 13.8 | 15.4 | 15.6 | 18.6 | 15.7 |
| Skrobia, % | 16.1 | 17.6 | 16.1 | 17.8 | 19.7 | 19.0 | 14.0 | 13.6 | 13.1 | 10.3 | 10.5 | 11.9 | 11.8 |
| Zbiór skrobi, dt/ha | 27.5 | 41.5 | 42.6 | 23.6 | 28.2 | 26.4 | 15.9 | 19.3 | 17.3 | 13.0 | 17.2 | 21.2 | 14.5 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 150.0 | 154.0 | 100.0 | 119.2 | 111.7 | 100.0 | 121.4 | 108.8 | 100.0 | 132.3 | 163.0 | 111.5 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 359.0 | 517.0 | 660.0 | 336.8 | 288.7 | 381.9 | 302.6 | 256.2 | 301.9 | 240.0 | 296.2 | 355.0 | 221.3 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 144.0 | 183.8 | 100.0 | 85.7 | 113.3 | 100.0 | 84.7 | 99.8 | 100.0 | 123.4 | 147.9 | 92.2 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 1.47 | 1.50 | 1.57 | 1.90 | 1.05 | 1.36 | 1.99 | 1.22 | 1.51 | 1.64 | 1.43 | 1.50 | 1.36 |
| Pobór azotu przez bulwy, kg/ha | 57.5 | 82.7 | 105.6 | 53.9 | 46.2 | 61.1 | 48.4 | 41.0 | 48.3 | 38.5 | 47.4 | 56.8 | 35.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 143.8 | 183.7 | 100.0 | 85.7 | 113.4 | 100.0 | 84.7 | 99.8 | 100.0 | 123.1 | 147.5 | 91.9 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.26 | 0.30 | 0.27 | 0.61 | 0.60 | 0.67 | 0.70 | 0.47 | 0.47 | 0.95 | 0.72 | 0.73 | 0.90 |
| Pobór fosforu przez bulwy, kg/ha | 10.2 | 16.5 | 17.8 | 25.5 | 26.4 | 30.1 | 17.9 | 15.7 | 15.0 | 22.3 | 23.8 | 27.7 | 23.4 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 161.8 | 174.5 | 100.0 | 103.5 | 118.0 | 100.0 | 87.7 | 83.8 | 100.0 | 106.7 | 124.2 | 104.9 |
Wpływ nawozów humusowych na jakość kapusty
Zmiana jakości plonów kapusty pod wpływem Mind Extra, stosowanego miejscowo, była badana przez trzy lata na Polesiu i w Stepie. Wyniki analiz przedstawiono w tabeli 4.
| Wskaźniki | Polesie (obwód kijowski, rejon makarowski, 2020) | Step (obwód dniepropetrowski, 2019) | Step (obwód odeski, 2020) | Step (obwód chersoński, 2020) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola (odmiana №1) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №2) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola (odmiana №3) | Mind Extra, 2 l/ha | Mind Extra, 2 l/ha + Adept Agro.Bio | Kontrola (odmiana №4) | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 200.0 | 284.0 | 220.3 | 379.6 | 411.6 | 389.1 | 318.7 | 368.1 | 348.2 | 111.3 | 147.8 | 118.0 |
| Zawartość w suchej masie: | ||||||||||||
| Witamina C, mg% | 27.2 | 27.9 | 31.9 | 29.5 | 49.9 | 39.5 | 28.5 | 40.0 | 35.8 | 23.6 | 24.0 | 24.0 |
| Ogólna kwasowość, w przeliczeniu na kwas jabłkowy, % | 0.11 | 0.12 | 0.19 | 0.14 | 0.16 | 0.14 | 0.18 | 0.19 | 0.17 | 0.29 | 0.25 | 0.28 |
| Cukry, % | 5.2 | 5.4 | 5.6 | 4.8 | 4.9 | 4.5 | 5.2 | 5.6 | 5.7 | 4.5 | 5.5 | 4.9 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 205.6 | 330.6 | 258.1 | 398.2 | 572.8 | 477.4 | 508.7 | 635.1 | 485.3 | 188.8 | 218.1 | 200.7 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 160.8 | 125.5 | 100.0 | 143.9 | 119.7 | 100.0 | 124.8 | 95.4 | 100.0 | 115.5 | 106.3 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 1.75 | 2.13 | 2.06 | 1.77 | 2.27 | 1.87 | 2.31 | 2.17 | 2.06 | 2.80 | 2.62 | 2.90 |
| Pobór azotu, kg/ha | 32.9 | 52.9 | 41.3 | 63.3 | 91.5 | 76.3 | 81.4 | 101.2 | 77.0 | 30.2 | 34.8 | 31.9 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 160.8 | 125.5 | 100.0 | 144.6 | 120.5 | 100.0 | 124.3 | 94.6 | 100.0 | 115.2 | 105.6 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.82 | 0.85 | 0.80 | 0.51 | 0.66 | 0.55 | 0.80 | 0.82 | 0.74 | 1.17 | 1.22 | 1.20 |
| Pobór fosforu, kg/ha | 15.4 | 21.1 | 16.0 | 18.2 | 26.2 | 20.4 | 28.3 | 38.2 | 28.3 | 12.6 | 16.2 | 13.2 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 137.0 | 103.9 | 100.0 | 143.9 | 112.1 | 100.0 | 135.0 | 100.0 | 100.0 | 128.6 | 104.8 |
Na Polesiu Mind Extra (2 l/ha) nie powodował zauważalnej zmiany zawartości witaminy C, cukrów i ogólnej kwasowości, ale zwiększał zawartość azotu i fosforu, ich pobór oraz zbiór białka. W Stepie stosowanie Mind Extra zwiększało zawartość cukrów (o 0.4--1.1%) i witaminy C, szczególnie w odmianach №4 i №5. Zmiana ogólnej kwasowości była nieznaczna i mieściła się w granicach błędu pomiarowego. Nawozy mineralne w odpowiednich ilościach ustępowały nawozom humusowym pod względem wpływu na jakość kapusty. Pomimo braku znaczącego wzrostu zawartości azotu i fosforu w Stepie, ich pobór z plonami wzrastał o 15--46% w porównaniu z kontrolą.
Wpływ nawozów humusowych na jakość buraków cukrowych
Analizy chemiczne buraków cukrowych przeprowadzono w rejonie Repkińskim obwodu czernihowskiego przez dwa lata. Wyniki przedstawiono w tabeli 5.
| Wskaźniki | 2019 | 2020 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 130.4 | 265.7 | 211.2 | 94.4 | 140.8 | 148.8 |
| Zawartość absolutnie suchej masy, % | 30.0 | 30.6 | 29.7 | 23.8 | 22.6 | 25.5 |
| Cukry w surowej masie, % | 21.2 | 23.3 | 21.4 | 18.5 | 19.1 | 18.5 |
| Zbiór cukru, dt/ha | 27.7 | 62.0 | 45.3 | 17.5 | 26.9 | 27.5 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 223.8 | 163.5 | 100.0 | 153.7 | 157.1 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 200.6 | 421.8 | 313.8 | 138.1 | 222.5 | 216.3 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 210.3 | 156.4 | 100.0 | 161.1 | 156.6 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 0.82 | 0.83 | 0.80 | 0.98 | 1.12 | 0.91 |
| Pobór azotu, kg/ha | 32.1 | 67.5 | 50.2 | 22.1 | 35.6 | 34.6 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 210.3 | 156.4 | 100.0 | 161.1 | 156.6 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.34 | 0.41 | 0.35 | 0.25 | 0.20 | 0.22 |
| Pobór fosforu, kg/ha | 14.1 | 33.3 | 21.9 | 5.0 | 8.9 | 7.7 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 236.2 | 155.3 | 100.0 | 178.0 | 154.0 |
Na Polesiu Mind Extra (2 l/ha) zwiększał zawartość cukrów o 2%, a z dodatkiem stymulatora wzrostu Adept Agro.Bio — o 0.6% w porównaniu z kontrolą i odpowiednikami mineralnymi. Zawartość azotu w plonach buraków zwiększała się nieznacznie, ale zbiór surowego białka wzrastał 1.5--2 razy dzięki zwiększeniu plonowania. Pobór azotu i fosforu z plonami korzeni również gwałtownie wzrastał, szczególnie pod wpływem nawozów humusowych.
Wpływ nawozów humusowych na jakość pomidorów
Jakość pomidorów charakteryzuje się zawartością cukrów, kwasów i witamin. Wiadomo, że nawozy fosforowe i potasowe poprawiają jakość owoców, podczas gdy nadmierne odżywianie azotem zmniejsza zawartość węglowodanów, suchej masy i kwasu askorbinowego. W związku z tym badano wpływ nawozów humusowych Mind Extra na jakość owoców pomidorów.
Analizy chemiczne przeprowadzono przez trzy lata w rejonie Nikopolskim obwodu dniepropetrowskiego. Miejscowe stosowanie Mind Extra i humianu potasu zwiększało zawartość cukrów w owocach w porównaniu z kontrolą i odpowiednikiem mineralnym. Zawartość witaminy C nie uległa zmianie, a kwasowość owoców w przeliczeniu na kwas jabłkowy miała tendencję do nieznacznego wzrostu.
Wpływ nawozów humusowych na jakość kukurydzy
Analizy chemiczne ziarna kukurydzy przeprowadzono przez trzy lata w Lesostepie i Stepie. Wyniki przedstawiono w tabelach 6 i 7.
| Wskaźniki | Obwód czerkaski, 2019 | Obwód połtawski, rejon Lochwicki, 2020 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 45.5 | 53.6 | 49.6 | 12.7 | 21.6 | 17.7 |
| Zawartość surowego białka w absolutnie suchej masie, % | 10.68 | 11.52 | 10.32 | 10.50 | 12.60 | 11.30 |
| Zawartość skrobi w surowej masie, % | 65.0 | 66.1 | 63.9 | 62.4 | 64.1 | 65.7 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 425.0 | 544.0 | 451.0 | 130.2 | 266.2 | 185.1 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 128.0 | 106.1 | 100.0 | 204.5 | 142.2 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 1.78 | 1.92 | 1.72 | 1.70 | 2.10 | 1.89 |
| Pobór azotu przez plon ziarna, kg/ha | 70.8 | 90.6 | 75.2 | 20.8 | 42.6 | 30.8 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 127.8 | 106.2 | 100.0 | 204.8 | 148.1 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.58 | 0.65 | 0.62 | 0.48 | 0.62 | 0.62 |
| Pobór fosforu przez plon ziarna, kg/ha | 23.1 | 30.7 | 27.1 | 5.7 | 12.5 | 10.1 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 132.9 | 117.3 | 100.0 | 219.3 | 177.2 |
| Wskaźniki | Obwód dniepropetrowski, rejon Nikopolski, 2019 | Obwód dniepropetrowski, rejon Kryniczański, 2021 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | Kontrola | Mind Extra, 2 l/ha + Adept Agro.Bio | NPK, odpowiednio do Mind Extra, 2 l/ha | |
| Plon, dt/ha | 29.7 | 33.3 | 31.5 | 43.8 | 54.3 | 48.7 |
| Zawartość surowego białka w absolutnie suchej masie, % | 13.10 | 12.70 | 11.80 | 9.10 | 10.60 | 8.40 |
| Zawartość skrobi w surowej masie, % | 63.9 | 63.9 | 63.9 | 64.7 | 65.4 | 64.2 |
| Zbiór surowego białka, kg/ha | 339.0 | 337.0 | 330.0 | 364.0 | 523.0 | 378.0 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 99.4 | 97.3 | 100.0 | 143.7 | 103.8 |
| Zawartość azotu w suchej masie, % | 2.19 | 2.12 | 1.97 | 1.57 | 1.76 | 1.40 |
| Pobór azotu przez plon ziarna, kg/ha | 56.5 | 62.8 | 55.0 | 60.7 | 87.1 | 63.0 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 111.2 | 97.3 | 100.0 | 143.5 | 103.8 |
| Zawartość fosforu w suchej masie, % | 0.51 | 0.49 | 0.47 | 0.39 | 0.53 | 0.46 |
| Pobór fosforu przez plon ziarna, kg/ha | 13.1 | 14.5 | 13.1 | 14.8 | 26.2 | 20.7 |
| w stosunku do kontroli, % | 100.0 | 110.7 | 100.0 | 100.0 | 177.0 | 139.9 |
W Lesostepie Mind Extra (2 l/ha), stosowany rozsiewowo pod uprawę, zwiększał zawartość skrobi i surowego białka w ziarnie, a także całkowitą wydajność białka z hektara w porównaniu z kontrolą i odpowiednikiem mineralnym. Nawozy humusowe przyczyniały się do zwiększenia zawartości azotu i fosforu w ziarnie, co zwiększało ich pobór przez plon. Wspólne stosowanie Mind Extra z nawozami mineralnymi zapewniało największy pobór azotu i fosforu.
W Stepie działanie Mind Extra było różne w różnych latach. W 2019 roku zawartość skrobi, azotu i fosforu nie wzrosła, ale zbiór surowego białka i pobór azotu wzrosły o 11%, a fosforu — o 10%. W 2021 roku obserwowano wzrost zawartości skrobi, azotu i fosforu, co doprowadziło do wzrostu zbioru białka o 43% i poboru azotu i fosforu o 43% i 66% odpowiednio. Superfosfat nie miał pozytywnego wpływu na jakość plonów, z wyjątkiem zwiększenia zawartości fosforu w 2021 roku.
Wnioski
- Nawozy humusowe Mind Extra i Adept Agro.Bio mają pozytywny wpływ na jakość produktów rolnych.
- Efekt nawozów humusowych na skład chemiczny produktów różnych upraw i odmian zależy od warunków glebowo-klimatycznych Ukrainy.
- Na Polesiu i w Lesostepie wpływ nawozów humusowych na poprawę jakości produktów przejawia się bardziej stabilnie niż w Stepie.
- Kwestia wpływu nawozów humusowych na jakość produktów w różnych strefach glebowo-klimatycznych wymaga dalszych badań.