Stosowanie nawozów jest skutecznym sposobem na zwiększenie żyzności gleby. Wiadomo, że stosowanie nawozów ma na celu stworzenie takich warunków odżywiania korzeni roślin, które są niezbędne do uzyskania wysokiego plonu i poprawy jego jakości.
Działanie nawozów nie ogranicza się jednak wyłącznie do bezpośredniej poprawy odżywienia roślin. Nawozy, wchodząc w reakcję z glebą, powodują istotne zmiany w przebiegu procesów fizycznych, chemicznych i biochemicznych, które decydują o żyzności gleby.
Nawozy węglowo-humusowe Leonardite
Nawozy węglowe to nawozy produkowane z leonardytu, złożonych nawozów organiczno-mineralnych. Zawierają azot, fosfor, siarkę, bor, miedź, mangan, kwasy huminowe itp. Spośród tych substancji składnikiem aktywnym są związki huminowe. Bardzo obiecujące są nawozy próchnicze, które mają wysokie wskaźniki agrotechniczne.
Niniejszy raport poświęcony jest zagadnieniu wpływu nawozów humusowych na aktywność życiową mikroflory glebowej i aktywność biologiczną gleb lasów szarych w doświadczeniach polowych i wegetacyjnych.
Badanie procesów mikrobiologicznych
Badanie wpływu nawozów leonardytowych na aktywność procesów mikrobiologicznych jest ściśle powiązane z badaniem przemian zachodzących w glebie substancji próchnicznych, stanowiących substancję czynną badanych przez nas nawozów.
Udział poszczególnych grup fizjologicznych mikroflory glebowej w złożonych procesach mineralizacji i syntezy materii organicznej glebowej należy rozpatrywać nie tylko w zależności od cech fizjologicznych poszczególnych grup mikroorganizmów, ale także biorąc pod uwagę możliwość stymulacji tego czy innego procesu w określonych warunkach metabiotycznych.
Udział mikroorganizmów w złożonym, etapowym procesie rozkładu i tworzenia próchnicy powinien być determinowany zdolnością jednych mikroorganizmów do współistnienia z innymi.
Rola mikroorganizmów w mineralizacji próchnicy glebowej
Dużo uwagi poświęcono badaniom określającym szczególną rolę poszczególnych grup fizjologicznych mikroorganizmów w procesach rozkładu materii organicznej gleby.
Dużo uwagi poświęcono zagadnieniom określającym rolę poszczególnych grup fizjologicznych mikroorganizmów w procesach mineralizacji próchnicy glebowej. Główną rolę w procesach mineralizacji substancji próchnicznych odgrywają grzyby i mikoryza.
Badania naukowców wskazują na aktywną rolę poszczególnych bakterii w rozkładzie próchnicy oraz przypisują promieniowcom dużą rolę w procesach tworzenia próchnicy glebowej. Mikroorganizmy te są zdolne do rozkładu trudnych do zmineralizowania związków próchnicznych w glebie.
W literaturze można spotkać się z poglądami na temat mineralizacji próchnicy glebowej przez kompleksy (zbiorowiska) mikroorganizmów.
Badania eksperymentalne
Badania mikrobiologiczne podstaw stosowania nawozów humusowych na bazie leonardytu przeprowadzono na wysortowanych glebach leśnych, szeroko rozpowszechnionych w obwodzie czernihowskim.
Badane gleby lasów szarych są z definicji typami przejściowymi kulturowo-ewolucyjnej serii genetycznej gleb darniowych słabo bielicowych. W zależności od stopnia nagromadzenia próchnicy gleby te dzielą się na jasnoszare, szare i ciemnoszare gleby leśne.
Naukowcy, określając stopień gradacji gleb lasów szarych, za główne czynniki zmian glebowych uważają nasilenie akumulacji biologicznej i procesy wietrzenia.
Wyniki testów terenowych
Przebadano wpływ nawozów próchnicznych z leonardytu na jasnoszarych glebach leśnych.
W warstwie ornej badanych gleb stwierdzono zawartość próchnicy wynoszącą 3,4-3,6% (oznaczonej metodą Tyurina), azotu ogólnego wynoszącego 0,242-0,256% (oznaczonej metodą Jodlbauera), w tym azotu łatwo hydrolizującego – ok. 9 mg na 100 g gleby.
Na jasnoszarej glebie leśnej rolniczej stacji doświadczalnej badano wpływ nawozów humusowych w porównaniu z wodą amoniakalną pod pszenicę jarą. Przeprowadzono eksperymenty na polu doświadczalnym w celu określenia wpływu nawozów humusowych na plony kukurydzy, owsa, buraków cukrowych, ziemniaków i innych roślin uprawnych.
Opcja doświadczenia | Stawka aplikacji | Kultura |
---|---|---|
Nawozy próchniczne | Według przepisu | Pszenica jara, kukurydza, owies |
Woda amoniakalna (kontrola) | 240l/ha | Pszenica jara, kukurydza, owies |
Projekt doświadczenia przewidywał możliwość zastosowania 25% wodnego roztworu amoniaku w ilości 240 litrów na hektar, opierając się na fakcie, że 25% wodny roztwór amoniaku stosowany jest w produkcji nawozów próchnicznych. Ponadto woda amoniakalna jest sprawdzonym, wysoce skutecznym nawozem w obwodzie czernihowskim, z którym w naszych eksperymentach porównywaliśmy efektywność agronomiczną nawozów humusowych na bazie leonardytu.