Wpływ humusów na odporność roślin na niekorzystne czynniki i stresy

Rola humusów w stabilności rozwoju roślin. Zależność skuteczności humusów od stopnia odchylenia od optymalnych warunków rozwoju roślin

Najważniejsza cecha aktywności biologicznej humusów polega na zwiększaniu odporności roślin na działanie niekorzystnych czynników i stresów, poszerzaniu zakresu warunków klimatycznych i innych warunków ich przetrwania i owocowania. Substancje humusowe nie są przypadkowym produktem w łańcuchu pozostałości organicznych, ale niezbędnym ogniwem łączącym ewolucję materii ożywionej i nieożywionej, najważniejszym czynnikiem stabilności procesów życiowych. Z tego powodu efekt stosowania humusów jest tym większy, im większy wpływ niekorzystnego czynnika lub większe odchylenie od optymalnych warunków rozwoju roślin.

Zasadnicza różnica między humusami a wieloma innymi substancjami biologicznie czynnymi polega na tym, że zwiększają one odporność roślin nie na określone czynniki środowiska zewnętrznego, ale raczej zwiększają odporność organizmu na działanie dowolnego czynnika, rekompensując brak naturalne zasoby ochronne. Nasi naukowcy przyjęli, że wynika to z faktu, że działanie humusów ma na celu normalizację i stymulację właśnie tych wiodących procesów metabolizmu komórkowego, które są hamowane lub blokowane przez niekorzystne czynniki środowiska zewnętrznego. Jednocześnie komórki zyskują dodatkową możliwość szybkiego przywrócenia swoich struktur życiowych i tym samym przeciwstawienia się szkodliwym skutkom niekorzystnych warunków. Można pomyśleć, że roślina wykorzystuje całe bogactwo składu molekularnego, chemicznego, potencjał energetyczny i biologiczny humusów i wybiera z całej gamy właściwości odżywczych, ochronnych i stymulujących dokładnie te, które są w danym momencie najbardziej potrzebne do przeciwstawienia się działaniu określonych czynników hamujących rozwój. A ponieważ z mnóstwa czynników niekorzystnych w rzeczywistych warunkach na pewno pojawi się część tych działających w danym okresie czasu, korzystny efekt działania mechanizmu kompensacyjnego, wbudowanego w humaty przez samą naturę, objawi się prawie zawsze .

Określoną cechę humatów ilustruje ryc. 7. Ten obraz jest w dużej mierze warunkowy, ponieważ rzeczywiste zależności są wieloczynnikowe i złożone, ale za jego pomocą można prześledzić główne prawidłowości.

Figa. 7. Wpływ humatu na stabilność plonowania w zależności od stopnia oddziaływania niekorzystnych czynników środowiskowych.

Na tym rysunku rzędna reprezentuje plon, a odcięta reprezentuje poziom odchylenia czynnika wzrostu (odżywianie, światło, wilgotność, temperatura itp.).

Krzywa 1 określa zależność plonu od poziomu niekorzystnego czynnika zewnętrznego w kontroli (bez stosowania humusu) i ogranicza granice jej owocowania lub przeżywalności. Krzywa 2 określa plon i granice żywotności roślin traktowanych humatem. Zacieniony obszar odzwierciedla skuteczność aplikacji humatu. Stosunek plonów traktowanych i nietraktowanych roślin w punkcie optymalnym jest minimalny i wzrasta wraz ze wzrostem odchylenia od optimum. Tak więc, gdy humaty są stosowane w warunkach niestabilnego klimatu i pod wpływem różnych niekorzystnych czynników, plon utrzymuje się na tym samym poziomie co w warunkach optymalnych, ale z tą granicą stabilności tych parametrów i żywotności (przeżywalności), gdy leczonych humatem znacznie się rozszerza.

Wielu badaczy zwróciło uwagę na ochronne działanie humatu, gdy warunki rozwoju roślin odbiegają od optymalnych. Chcielibyśmy również zwrócić większą uwagę na poszerzenie granic owocowania i żywotności, co jest bardzo interesujące dla praktyki.

Zatem w strefie rolnictwa niegwarantowanego możliwość utraty przyszłych zbiorów lub przetrwania plonu po impulsie (krótkotrwałe późne przymrozki) lub długotrwałym (mroźna zima z małą ilością śniegu, długa letnia susza lub deszczowa lato z rzadkimi słonecznymi dniami) narażenie na niekorzystny czynnik ma duże znaczenie praktyczne. W tym przypadku głównym kryterium skuteczności humusu nie jest plon, ale sam fakt uratowania roślin przed śmiercią, co jest szczególnie ważne w przypadku roślin wieloletnich, gdy szkody spowodowane ich obumarciem znacznie przekraczają wartość rocznych zbiorów. Pełniejsze informacje na temat wpływu humusów na pokonywanie różnego rodzaju stresów znajdują się w punkcie 2.3. Jednak kilka przykładów z własnej praktyki potwierdzających to stwierdzenie warto przytoczyć w tym miejscu. Więc,

W związku ze zmianami klimatycznymi na planecie i globalnym ociepleniem w regionach rolniczych zwiększa się niestabilność warunków klimatycznych, w związku z czym z każdym rokiem będzie wzrastać potrzeba stosowania humusów do ochrony roślin przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi.